КӨРКӨМ ЧЫГАРМАЛАРДА ПСИХОЭМОЦИОНАЛДЫК АБАЛДЫ БИЛДИРГЕН ТИЛДИК КАРАЖАТТАР

Айнура Жороева

doi:10.56122/..v2i2 (26).400

Авторлор

Жороева Айнура Рахмановна А.Мырсабеков атындагы Ош мамлекеттик педагогикалык университети

##semicolon##

https://doi.org/10.56122/..v2i2%20(26).400

##semicolon##

эмоциялар, сезимдер, адамдын психоэмоционалдык абалы, метафоралар, фразеологизмдер

Аннотация

Макала адабий тексттерде адамдын ички дүйнөсүнүн жана эмоционалдык абалдарынын көркөм сүрөттөлүшүн изилдөөгө арналган. Эмоцияларды жана психоэмоционалдык абалдарды сүрөттөө үчүн жазуучулар ар кандай тилдик каражаттарды, анын ичинде метафораларды, эпитеттерди, синонимдерди жана фразеологизмдерди колдонушат. Бул каражаттар чыгарманын мазмунун тереңдетип, окурмандын каармандардын ички дүйнөсүн жана алардын сезимдерин түшүнүүсүнө жардам берет. Тема чегинде психологиялык жана лингвистикалык аспектилер каралат, анын ичинде эмоционалдык сөздөрдүн жана фразалардын композициядагы ролу, аларды туура колдонуу менен адамдын ички абалынын ачык жана так сүрөттөлүшү мүмкүндүгү каралып, көркөм чыгармалардын тилдик мүмкүнчүлүктөрү көрсөтүлөт. Мындай изилдөөлөр окурманга адабий текстти терең жана толук түшүнүүгө мүмкүндүк берет жана анын эмоционалдык ордун, каармандардын психоэмоционалдык абалын чындыкка жакын кабыл алууга жардам берет.

Макаланын негизги максаттарынын бири-адамдын эмоцияларын лингвистикалык изилдөөдөгү маанисин көрсөтүү, эмоцияларды жана сезимдерди тил аркылуу билдирүүнүн ар кандай ыкмаларын чагылдыруу, бул каражаттарды топторго бөлүштүрүү. Иллюстративдик материал катары Зуура Сооронбаеванын “Чоочун киши” романынан алынган үзүндүлөр колдонулган.

##submission.citations##

Арутюнова Н.Д. Метафора в языке чувств // Язык и мир человека. М., 1999.

Вежбицкая А. Семантические примитивы // Семиотика. М., 1983.

Рудакова С.В. Счастье как эмоциональное переживание: (На материале лирики Е.А. Баратынского) // Эмоциональная сфера человека в языке и коммуникации: синхрония и диахрония – 2020 : Материалы международной конференции / отв. ред. Иоанесян Е.Р.; Ин-т языкознания РАН. – М., 2020. – С. 141–146.

Сооронбаева З. “Чоочун киши”. Бишкек-2001 1-2-томдуктар 23-283-284-307-беттер.

Яковенко Е.Б. Концептуализация тревоги в советской предвоенной литературе // Когнитивные исследования языка / гл. ред. серии Болдырев Н.Н. – М. : Ин-т языкознания ; Тамбов : Издат. дом «Державинский», 2021. – № 2 (45) : Знаки языка и смыслы культуры : сборник научных трудов, посвящ. памятному юбилею В.Н. Телия / отв. ред. Ковшова М.Л. – С. 565–574.